Jak przebiega diagnostyka psychologiczna?

Diagnostyka psychologiczna to proces, który ma na celu zrozumienie funkcjonowania jednostki, jej zdolności, predyspozycji oraz problemów. Dzięki niej specjaliści mogą dobrać odpowiednie metody terapeutyczne, edukacyjne czy zawodowe, a także monitorować postępy w realizacji celów. W artykule przedstawiamy, jak przebiega diagnostyka psychologiczna, jakie są jej etapy i metody.

Pierwszy krok - zgłoszenie się do specjalisty

Warto wiedzieć, że diagnostyka psychologiczna zaczyna się od zgłoszenia się osoby zainteresowanej lub jej opiekuna do psychologa. Może to być inicjatywa własna lub wynikać z rekomendacji lekarza, nauczyciela czy innych specjalistów. Podczas pierwszego spotkania psycholog przeprowadza wywiad z pacjentem lub jego opiekunem, aby poznać powód wizyty, historię życia, rodzinną i zdrowotną oraz ewentualne wcześniejsze diagnozy czy terapie. Na tej podstawie specjalista decyduje o dalszych krokach diagnostycznych.

Wybór metod diagnostycznych

W zależności od zgłoszonego problemu i potrzeb pacjenta psycholog dobiera odpowiednie metody diagnostyczne. Mogą to być testy psychometryczne mierzące inteligencję, zdolności poznawcze, funkcje wykonawcze, pamięć czy uwagę. Innym rodzajem narzędzi diagnostycznych są kwestionariusze osobowości, które pozwalają na zbadanie cech charakteru, temperamentu czy stylów radzenia sobie ze stresem. W diagnostyce psychologicznej stosuje się również obserwację zachowania, analizę produktów działania (np. prace plastyczne, teksty) oraz techniki projekcyjne, takie jak test Rorschacha czy Test Drzewa.

Przeprowadzenie badań i interpretacja wyników

Badania diagnostyczne przeprowadza się w gabinecie psychologicznym lub innym odpowiednio przygotowanym miejscu. Psycholog dba o atmosferę bezpieczeństwa i zaufania, a także dostosowuje warunki do potrzeb pacjenta (np. dostępność pomocy tłumacza dla osób niesłyszących). Podczas badań specjalista zachowuje neutralność i obiektywizm, nie wpływając na wyniki. Po zakończeniu testów psycholog analizuje zebrane dane, porównując je z normami wiekowymi, płciowymi czy zawodowymi. Na tej podstawie formułuje wnioski diagnostyczne dotyczące funkcjonowania pacjenta.